”Цагдаагийн нийт албан хаагчдын иргэдтэй харилцах харилцаанд нөлөөлж буй хүчин зүйлсийг тодорхойлох хоёр хувьсагчийн судалгааг “Шударга Монгол цагдаа” ТББ Улаанбаатар хотын цагдаагийн газрын захиалгаар хийж, дүнг гаргасан байна. Уг судалгаагаар цагдаа болон иргэдийн эерэг, сөрөг харилцаанд нөлөөлж буй хүчин зүйлсийг тодорхойлж, санал зөвлөмж болон  цаашид хэрэгжүүлж болох ажлуудыг тодорхойлжээ. Бид тус судалгааны үр дүнгийн талаар “Шударга Монгол цагдаа” ТББ-ийн Гүйцэтгэх захирал Г.Мичидтэй ярилцлаа.

Манай улсад цагдаа болон иргэдийн харилцаанд хийсэн судалгаа байдаг уу?          

Цагдаагийн албан хаагчид ажилласан жил, ажлын ачаалал, мэргэшсэн байдал, цалин хөлс, нийгмийн асуудал зэргээс болж иргэдтэй муухай харьцдаг гэсэн ам дамжсан үнэн худал нь мэдэгдэхгүй олон таамаглалууд нийгэмд байдаг. Уг судалгааны гол зорилно нь Улаанбаатар хотын цагдаагийн алба хаагчдын иргэдтэй харилцах харилцаа, түүнд нөлөөлж буй хүчин зүйлсийг тодорхойлох юм. Манай улсад цагдаагийн ёс зүйн талаар олон судалгаа хийгдсэн байдаг ч цагдаагийн албан хаагчийн иргэдтэй харилцах харилцаанд нөлөөлөх хүчин зүйлс, тулгамдаж буй асуудлын талаар хийж буй анхны судалгаа болсоноороо онцлог юм.

Цагдаагийн нийт албан хаагчдын иргэдтэй харилцах харилцаанд нөлөөлж буй хүчин зүйлсийг тодорхойлох судалгаанд оролцогчдыг хэрхэн сонгосон бэ?

Улаанбаатар хотын 9 дүүргийн цагдаагийн газрын 16 хэлтэс ажилладгаас түүврийн аргаар 10 хэлтсийн нийт 1387 албан хаагчийг судалгаанд хамруулсан. Мөн тухайн цаг үед цагдаагийн ажил үйлчилгээнд хамрагдаж байсан 766 иргэнээс асуулга авсан. 

Судалгааны багт ямар хүмүүс ажилласан бэ?

Судалгааны дизайн дээр Удирдлагын акедемийн дэд профессор Ч.Эрдэнэчимэг, н.Бум-эрдэнэ нар ажилласан. Мөн цагдаагийн байгууллагын хүний нөөцийн хэлтэс хамтран ажилласан.

Цагдаа болон иргэд хоорондын эерэг, сөрөг харилцаанд нөлөөлж буй хүчин зүйлсийг тодорхойлох уг судалгааны онцлог болон ач холбогдол юу байв?

Энэ судалгааны хамгийн чухал ач холбогдол нь бүх дүүргийн цагдаагийн албан хаагчдын асуудлыг нэг хавтгай дээр харуулж өгсөн. Ингэснээр аль дүүргийн цагдаагийн албан хаагчдад ямар асуудал их байна, аль дүүрэг дээр сайн ба муу үзүүлэлт байна гэдгийг харьцуулж харах боломжтой. Нөгөөтэйгээр хүчин зүйлсийн асуултуудаар үр дүнг гаргаснаар аль дүүрэг дээр ямар асуудал байна вэ гэдгийг мэдэж болох юм. Өөрөөр хэлбэл олон нийтийн яриад байгаа худал үнэн цуу яриануудыг задлаж, аль нь болж, аль нь болохгүй байгааг бататгаж өгсөн. Мөн хоёр хувьсагчийн судалгааны гол онцлог нь харилцан бие биенээ дүгнэхэд буюу цагдаа нь иргэнээ, иргэн нь цагдаагаа дүгнэх боломжтойд байдаг.

Иргэдийн ихэнх нь цагдааг сайнаар хардаггүй. Цагдаа цагийн найз ч гэдэг ч үг бий. Судалгаагаар иргэд болон цагдаагийн харилцаа ямар түвшинд байна гэсэн дүн гарсан бэ?

Иргэд цагдаагийн албан хаагчдын харилцааг дүгнэхдээ муу дүнг өгөөгүй. Уг судалгааны дүнд иргэд цагдаагийн албан хаагчийн иргэдтэй харилцах харилцааг “Дунд буюу сайн” гэж дүгнэсэн. Гэтэл нийгэмд тархсан буруу ташаа ойлголтоороо иргэд цагдааг сөргөөр ойлгох,  хүндэтгэлгүй хандах зэрэг явдал байдаг. “Дунд буюу сайн” гэсэн дүн нь огт асуудал байхгүй гэсэн үг биш. Харин судалгаагаар яг хаана ямар асуудал байна вэ гэдгийг илрүүлж, задлан шинжилсэн.

Судалгаанаас харахад ажлын ачаалал их байдаг нь цагдаагийн иргэдтэй харилцах харилцаанд нөлөөлдөг гэсэн байна. Уг асуудлыг шийдвэрлэхэд ямар ажлуудыг хийх хэрэгтэй вэ?

Ихэнх иргэд гэмт хэрэг, өргөдөл гомдол шийдвэрлүүлэхээр цагдаагийн байгууллагад ханддаг гэсэн дүн судалгаанаас гарсан. Тэгвэл уг үйлчилгээнүүд дээр цагдаагийн алба хаагчдын тоог нэмж, мөн стресс менежментийн сургалт, спорт, урлаг, ажлын холбоог сайжруулах чиглэлийн ажлуудыг хийх хэрэгтэй гэдэг саналыг бид гаргасан.

Замын хөдөлгөөний цагдаа болон бусад цагдаа нарын харилцааг харьцуулан судалсан байна. Яагаад ингэж ялгаж үзэв?

Замын цагдаа нар зөвхөн жолооч нарыг үнэлнэ, харин бусад цагдаа нар жолоочдоос бусад иргэдийг үнэлсэн гэсэн үг. Замын цагдаа нар жолоочтой харилцах харилцаанаас илүүтэй бусад цагдаа нариргэдтэй харилцахад хүндрэлтэй байдаг гэсэн дүн гарсан. Нөгөөтэйгээр жолооч нар цагдаа нартай харьцах харилцаан дээр сайн дүн авсан гэсэн үг.

Судалгааны дүн гарчихлаа. Харин одоо цагдаагийн албан хаагчдын иргэдтэй харилцах харилцааг сайжруулах ажлыг юунаас эхлэх вэ?

Хамгийн түрүүнд судалгааны дүнг бүх дүүргийн цагдаагийн албан хаагчдад танилцуулна. Ингэснээр цагдаагийн албан хаагчдын сөрөг хандлага, харилцааг өөрчилнө. Улмаар цагдаа нарын ажлын бүтээмж, чанар, сэтгэл ханамжийн байдал дээшилж, иргэдтэй харилцах харилцаанд өөрчлөлт орох болно.

Мөн иргэдэд судалгааг хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр дамжуулан танилцуулж, өдөрлөг зохион байгуулах гэх мэт ажлуудыг хийхээр төлөвлөөд байна.