en

ЦАГДААГИЙН АХЛАХ ДЭСЛЭГЧ Б.ЭНХЧИМЭГ: ХҮН ХУДАЛДААЛАХ ГЭМТ ХЭРЭГТ ХҮҮХЭД ӨРТӨЖ, ХОХИРОХ ЭРСДЭЛ НЭМЭГДСЭН

2021-08-21 13:37:00
2329

Цагдаагийн ерөнхий газрын Эрүүгийн цагдаагийн албаны Урьдчилан сэргийлэх ажил хариуцсан мэргэжилтэн, цагдаагийн ахлах дэслэгч Б.Энхчимэгтэй Хүн худалдаалах гэмт хэргийн талаар ярилцлаа.

Хүн худалдаалах гэмт хэрэг Монгол Улсад анх хэдэн онд бүртгэгдсэн бэ?

1990-ээд оны эхээр Монгол Улс ардчилал, зах зээлийн нийгэмд шилжсэнээр хүн худалдаалах, ялангуяа охид, эмэгтэйчүүдийг худалдаалах гэмт хэрэг шинээр гарах болсон. Анх 1999 онд хуучин Югослав улсад Монгол Улсын хоёр иргэн худалдагдсан гэмт хэрэг бүртгэгдэж байсан. Энэ цаг үеэс манай улс энэ төрлийн гэмт хэрэгтэй тэмцэх эрх зүйн орчин бүрдүүлэх зүй ёсны шаардлагатай тулгарсан.

Өнөөдөр эрх зүйн орчин ямар байна вэ?

2017 онд шинэчлэн найруулсан Эрүүгийн хуульд хүн худалдаалах, бэлгийн мөлжлөгийн гэмт хэргүүдийг тусад нь зүйлчилсэн. Хүүхдийн эсрэг гэмт хэргийг тусад нь бүлэг болгож зохицуулсан. Бусдыг биеэ үнэлэхэд татан оролцуулж, орон байраар хангадаг, биеэ үнэлэхийг зохион байгуулдаг саун, массажны газруудыг илрүүлж, таслан зогсоох, эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх зорилгоор энэ оны нэгдүгээр сарын 10-ны өдрийн Эрүүгийн хуульд орсон нэмэлт, өөрчлөлтөөр Эрүүгийн хуулийн 12.6 дугаар зүйлд “Биеэ үнэлэхийг зохион байгуулах” заалт нэмж, нийгмийн аюулын шинж чанараар нь гэмт хэрэгт тооцож, эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхээр зохицуулсан байна.

Сүүлийн жилүүдэд бэлгийн мөлжлөг болон хил дамнуулан худалдаалах гэмт хэрэг хэчнээн бүртгэгдсэн бэ?

Монгол Улсын Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 12.3 дугаар зүйл “Бэлгийн мөлжлөг”-ийн гэмт хэрэгт 2018-2020 онд нийт 36 хохирогч, 19 холбогдогчтой 15 гэмт хэргийг илрүүлэн шалгаж, шүүхээс гэм буруутай нэг этгээдэд 7 жил хорих ял шийтгэл оногдуулсан байна.

Монгол Улсын Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 13.1 дүгээр зүйл хүн худалдаалах гэмт хэрэгт 2018-2020 онд нийт 131 хохирогчийг илрүүлж тогтоосон бол үүнээс насанд хүрээгүй 47 хохирогч бүртгэгдэж, энэ төрлийн гэмт хэрэгт хүүхэд өртөж, хохирох эрсдэл нэмэгдсэн.

Иргэд ямар шалтгааны улмаас энэ төрлийн гэмт хэрэгт өртөөд байна вэ?

Хүн худалдаалах гэмт хэргийн хохирогч болох олон шалтгаан, нөхцөлүүд байдаг. Нийгмийн болон хувь хүний олон хүчин зүйл нөлөөлдөг ч голлох шалтгаан нь гэр бүл болон эдийн засгийн шалтгаанууд байдаг.

Дийлэнх хохирогчдын ар гэрийнхэн гэр бүлийн хүчирхийлэл, гэр бүл салалт, хойд эцэг эх, гэр бүлийн зөрчилдөөний улмаас гэрээ орхиж явахаар болсон байдаг. Хүн худалдаалах гэмт хэргийн хохирогчид нь ихэвчлэн боловсролын түвшин доогуур, эмзэг бүлгийн хүүхэд, эмэгтэйчүүд байдаг бөгөөд тухайн орны эдийн засгийн хөгжил доогуур, иргэдийн эрх зүйн мэдлэг муу байгаа зэрэг нь энэхүү гэмт хэргийн хохирогч болох гол хүчин зүйл болж байна.

Манай улсад энэ төрлийн хэрэгт голчлон саун массажны газар, караоке баар, гудамж талбайд бэлгийн мөлжлөгийн хэлбэрээр үйлдэгдэж байна. Зочид буудал, гудамж талбай, олон нийтийн газар бусдын биеийг үнэлүүлэн бэлгийн мөлжлөгт оруулж, ашиг орлого олж буй хууль бус үйл ажиллагааг урьд нь ял шийтгэл эдэлж байсан, биеэ үнэлж байсан этгээдүүд голчлон үйлдсэн байдаг.

Цахим орчинд нэр бүхий хаалттай фейсбүүк группүүд нээгдэж, иргэдээс тодорхой хэмжээний урьдчилгаа мөнгө дансаар авч, садар самуун сурталчилсан агуулгатай бичлэг үзүүлэх, видео дуудлага хийж, дуудлагаар биеэ үнэлдэг эмэгтэйчүүдийн дугаарыг өгөх зэрэг цахим орчин дахь далд биеэ үнэлэлт зохион байгуулалтад шилжсэн.

Хүн худалдаалах гэмт хэргийн хохирогчид ихэвчлэн хэдээс хэдэн насны иргэд байдаг вэ?

Бэлгийн мөлжлөгийн зорилгоор хүн худалдаалах гэмт хэрэгт ихэвчлэн охид, залуу эмэгтэйчүүд өртдөг. Бүртгэгдсэн хэргээс үзвэл 30 хувь нь 18-21 насны, 20 хувь нь 21-26 насны, 11 хувь нь насанд хүрээгүй эмэгтэйчүүд байна. Мөн “Гадаадад болон өндөр цалинтай ажиллуулна, тэтгэлэгтэй сургалтад хамруулна” гэх мэт хуурамч зар сурталчилгаа болон хохирогчдын эмзэг байдлыг далимдуулах, хүч хэрэглэх замаар охид, эмэгтэйчүүдийг аргагүй нөхцөл байдалд оруулан дарамтлах зэргээр хүчээр биеийг нь үнэлүүлдэг.

Олон нийтийн сүлжээ нь бидний санаа бодлоо илэрхийлэх чөлөөт талбар мөн ч нөгөө талаас гунигласан, ганцаардсан, өөрийг тань хэн нэгэн ойлгохгүй байгаа, ярилцах хэн нэгний тусламж хэрэгтэй байгаа талаарх мэдрэмжээ гэр бүлдээ, найзууддаа илэрхийлж ярилцах хэрэгтэй. Гэмт этгээдүүд хүүхдүүдийн сэтгэл хөдлөлийг ашиглан “Чи ганцаардаж байна уу. Би чамтай ярилцахад бэлэн. Хэн нэгэн чамайг ойлгохгүй байна уу. Би чамд тусална” гэсэн чат илгээн, хохирогчийн сул талыг өөрсдийн үйлдэлдээ ашигладаг. Тиймээс өсвөр насныхан өөрсдийн мэдрэмжээ олон нийтийн сүлжээнд илэрхийлэхээс илүү гэр бүл, дотнын найзуудтайгаа хуваалцах нь аюулгүйгээс гадна сэтгэл зүйн хувьд эерэг нөлөөтэй юм.

Хохирогчдод учирч буй эрсдэлийн тухай ярихгүй юу? Тухайлбал, бие махбодын болон сэтгэл санааны хохирол их байдаг байх?

Хохирогчдод олон төрлийн хохирол учирдаг. Эдийн засаг, эрүүл мэнд, цаг хугацаа гэх мэт. Үүнээс хамгийн ноцтой нь нэр төрөө алдах явдал байдаг. Ар гэрийнхэн, найз нөхөд нь хэдийгээр өрөвддөг ч "яг юу хийдэг байсан" талаарх асуулт, шууд биш ч ямар нэгэн аргаар бодит байдлыг яриулах гэсэн оролдлогууд нь хохирогчид хүндээр тусдаг. Мөн хохирогчдын 80 гаруй хувь сэтгэл санааны хямралд ордог. Ажилгүйдэл, ядуурал болон тэдгээрээс улбаалан гарч ирдэг нийгмийн сөрөг үзэгдэл болох орон гэргүй хүмүүс, тэнэмэл, хараа хяналтгүй хүүхдүүд хүн худалдаалах гэмт хэрэгт өртөх эрсдэлтэй.

Хүн худалдаадах гэмт хэрэг саун, караоке бааранд бэлгийн мөлжлөгийн хэлбэрээр үйлдэгддэг

Цагдаагийн байгууллага энэ төрлийн гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэхийн тулд ямар ажил, арга хэмжээ зохион байгуулж байна? Үр дүнгээ хэрхэн үзүүлсэн бэ?

Энэ жилийн хувьд Unbound төрийн бус байгууллагатай хамтран “Миний хотод биш” аян зохион байгуулж, энэ төрлийн гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх чиглэлээр контентууд бэлтгэн, мэдээ, мэдээллийг иргэдэд түгээн ажиллаж байна. Мэдээж үр дүнгээ үзүүлэлгүй яах вэ. Гэхдээ иргэд маань бас бидэнтэй хамтран ажиллаж олж авсан мэдээ, мэдээллээ бусадтай хуваалцан, магадгүй энэ төрлийн гэмт хэрэгт өртөж болзошгүй нэгэндээ анхааруулж, сэрэмжлүүлэх хэрэгтэй. Бид хэдий урьдчилан сэргийлэх мэдээ, мэдээлэл, контентуудыг цахим орчин болон бусад сувгуудаар түгээж байгаа ч хүн бүрд хүрч чадахгүй байна. Одоог хүртэл энэ төрлийн гэмт хэргийн талаарх иргэдийн мэдлэг, эрхзүйн боловсрол дутмаг байна. Хүн худалдаалах гэмт хэргийн хохирогч болсон гэдгээ ч мэдэхгүй яваа тохиолдлууд цөөнгүй бий.

Иргэд өөрсдийгөө энэ төрлийн гэмт хэргээс хэрхэн урьдчилан сэргийлэх ёстой вэ?

Хүн худалдаалах, бэлгийн мөлжлөгийн гэмт хэрэгт насанд хүрээгүй охид, эмэгтэйчүүдийг хохирогч болгохгүйн тулд нэн тэргүүнд эцэг, эхчүүд охидтойгоо ойр дотно байж, хаана, хэнтэй юу хийж байгаа, гэртээ оройтож ирж байна уу, худлаа хэлж, гадуур сэлгүүцэх цаг нь ихэсч байна уу, бусдын хувцас эд зүйлийг өмсөж, хэрэглэж байна уу, архи, тамхи үнэртүүлж байгаа зэрэгт тогтмол хяналт тавьж, зөв бурууг ойлгуулж, тэдэнтэй ярилцах хэрэгтэй.

Хилээр гарч байгаа иргэд ажлын гэрээ заавал байгуулах, паспорт бичиг баримтаа хэнд ч өгөхгүй байх, Монгол Улсаас тухайн оронд суугаа Элчин сайдын яам, Консулын газарт бүртгүүлэх, Монголд байгаа гэр бүл, хамаатан садан, найз нөхдөд очсоноо мэдэгдэж, холбоотой байх зэргийг анхаарах хэрэгтэй.

Хэрэв та энэ төрлийн гэмт хэргийн хохирогч болсон гэж үзэж байвал цагдаагийн байгууллагын 102 тусгай дугаар, Эрүүгийн цагдаагийн албаны 262425 утсанд болон “Эрүүгийн цагдаагийн алба” гэсэн цахим хуудаст мэдээллээ ирүүлээрэй. Иргэд та бүхэн энэ төрлийн болон бусад гэмт хэргийн шинжтэй мэдээллийг цагдаагийн байгууллагад цаг алдалгүй мэдэгдсэнээр өөрт болон бусдад учирч болох эрсдэлийг бууруулах, мөн гэмт хэргийг шуурхай илрүүлэхэд туслах юм.

Ярилцсанд баярлалаа.

ШИНЭ МЭДЭЭ
Элчин сайдын яам, дипломат төлөөлөгчийн газрын байр, түүний ойр орчимд дрон нисгэхийг хориглоно
Элчин сайдын яам, дипломат төлөөлөгчийн газрын байр, түүний ойр орчимд дрон нисгэхийг хориглоно
0
69
2025/07/03
Явган аялал зохион байгууллаа
Явган аялал зохион байгууллаа
0
56
2025/07/01
Хамгаалалт, зохицуулалт үргэлжилж байна
Хамгаалалт, зохицуулалт үргэлжилж байна
253
253
2025/06/29
Цагдаагийн байгууллагаас 600 алба хаагч хамгаалалт, зохицуулалтад ажиллаж байна
Цагдаагийн байгууллагаас 600 алба хаагч хамгаалалт, зохицуулалтад ажиллаж байна
253
253
2025/06/28
Миний мөр...
Миний мөр...
253
253
2025/06/28
“Хааны эрэлд-2025” олон улсын хамтарсан сургууль өндөрлөлөө
“Хааны эрэлд-2025” олон улсын хамтарсан сургууль өндөрлөлөө
253
253
2025/06/28
“Шийдвэрлэлт-1” нэгдсэн арга хэмжээний эхний үе шатыг дүгнэлээ
“Шийдвэрлэлт-1” нэгдсэн арга хэмжээний эхний үе шатыг дүгнэлээ
253
253
2025/06/28
Удирдах албан тушаалын сул орон тоог нөхөх 24 удаагийн тусгай шалгалт, сонгон шалгаруулалт зарлаж, алба хаагчдыг томилсон
Удирдах албан тушаалын сул орон тоог нөхөх 24 удаагийн тусгай шалгалт, сонгон шалгаруулалт зарлаж, алба хаагчдыг томилсон
253
253
2025/06/27
Цагдаа, дотоодын цэргийн анги, байгууллагын
Цагдаа, дотоодын цэргийн анги, байгууллагын "Ёс зүйн дэд хороо"
253
253
2025/06/27
Цагдаагийн байгууллагын захиалгаар гадаадын их дээд сургуульд суралцаж байгаа алба хаагчдын мэдээлэл
253
253
2025/06/26
Газрын гэрчилгээ
253
253
2025/06/26
Цагдаагийн ерөнхий газрын Дотоод хяналт-Аюулгүй байдлын газраас 2025 оны эхний хагас жилийн байдлаар хийсэн хяналт шалгалтын товч мэдээлэл
Цагдаагийн ерөнхий газрын Дотоод хяналт-Аюулгүй байдлын газраас 2025 оны эхний хагас жилийн байдлаар хийсэн хяналт шалгалтын товч мэдээлэл
253
253
2025/06/25
“Эль” эмнэлгийн зочид төлөөлөгчдийг хүлээн авч уулзлаа
“Эль” эмнэлгийн зочид төлөөлөгчдийг хүлээн авч уулзлаа
253
253
2025/06/24
“Процессын дахин инженерчлэл”-ийн баг Өмнөговь аймагт ажиллаж байна
“Процессын дахин инженерчлэл”-ийн баг Өмнөговь аймагт ажиллаж байна
253
253
2025/06/24
Бүгд Найрамдах Солонгос Улсын Үндэсний цагдаагийн газрын Олон улсын хамтын ажиллагааны товчооны дарга, бригадын генерал Лий Жүн Хён тэргүүтэй зочид төлөөлөгчид албан айлчлал хийж байна
Бүгд Найрамдах Солонгос Улсын Үндэсний цагдаагийн газрын Олон улсын хамтын ажиллагааны товчооны дарга, бригадын генерал Лий Жүн Хён тэргүүтэй зочид төлөөлөгчид албан айлчлал хийж байна
253
253
2025/06/24
Залуу манлайлагч мөрдөгч, удирдах албан тушаалтан бэлтгэх төсөл үргэлжилж байна
Залуу манлайлагч мөрдөгч, удирдах албан тушаалтан бэлтгэх төсөл үргэлжилж байна
253
253
2025/06/23
Алба хаагчдад томилолтын хуудас гардуулан ажил мэргэжлийн чиг баримжаа олгох сургалтад хамруулж байна
Алба хаагчдад томилолтын хуудас гардуулан ажил мэргэжлийн чиг баримжаа олгох сургалтад хамруулж байна
253
253
2025/06/23
“Хууль бусаар ашигт малтмал хайх, ашиглах, олборлох” гэмт хэрэг үйлдсэн байж болзошгүй хэрэгт мөрдөн шалгах ажиллагаа явуулж байна
“Хууль бусаар ашигт малтмал хайх, ашиглах, олборлох” гэмт хэрэг үйлдсэн байж болзошгүй хэрэгт мөрдөн шалгах ажиллагаа явуулж байна
253
253
2025/06/27
Төгсөгчид цол, энгэрийн тэмдэг, дипломоо гардан авлаа
Төгсөгчид цол, энгэрийн тэмдэг, дипломоо гардан авлаа
253
253
2025/06/21
Цагдаа, дотоодын цэргийн анги, байгууллагаас зарлаж буй нээлттэй тендерийн ерөнхий болон тусгай шаардлагын талаар
253
253
2025/06/20
Цагдаа, дотоодын цэргийн байгууллагын хэмжээнд 2025 оны хагас жилд дотоод аудитын чиглэлээр хийж хэрэгжүүлсэн ажлын тайлан
Цагдаа, дотоодын цэргийн байгууллагын хэмжээнд 2025 оны хагас жилд дотоод аудитын чиглэлээр хийж хэрэгжүүлсэн ажлын тайлан
253
253
2025/06/20
Глен Краннэжийн айлчлал өндөрлөлөө
Глен Краннэжийн айлчлал өндөрлөлөө
253
253
2025/06/20
ЗАСГИЙН ГАЗРЫН ХУДАЛДАН АВАХ АЖИЛЛАГААНЫ СУУРЬ МЭДЛЭГ ОЛГОХ СУРГАЛТАД АЛБА ХААГЧДЫГ ХАМРУУЛАВ
253
253
2025/06/20
Дундговь аймгийн цагдаагийн газрын бүтэц
Дундговь аймгийн цагдаагийн газрын бүтэц
253
253
2025/06/27
Барилга байгууламж ашиглалтад оруулах комиссын дүгнэлт
253
253
2025/06/19
Шинээр томилогдсон алба хаагчдын тангараг өргөх ёслолын арга хэмжээ боллоо
Шинээр томилогдсон алба хаагчдын тангараг өргөх ёслолын арга хэмжээ боллоо
253
253
2025/06/19
“Уран жолоодлого-2025” тэмцээн боллоо
“Уран жолоодлого-2025” тэмцээн боллоо
253
253
2025/06/18
Сэрэмжлүүлэг
Сэрэмжлүүлэг
253
253
2025/06/17
Америкийн Нэгдсэн Улсын Олон улсын цагдаагийн энхийг сахиулах ажиллагааг дэмжих хөтөлбөр (IPPOS)-ийн зөвлөх/эксперт Глен Краннэжийг хүлээн авч уулзлаа
Америкийн Нэгдсэн Улсын Олон улсын цагдаагийн энхийг сахиулах ажиллагааг дэмжих хөтөлбөр (IPPOS)-ийн зөвлөх/эксперт Глен Краннэжийг хүлээн авч уулзлаа
253
253
2025/06/16
“Хааны эрэлд-2025” энхийг дэмжих ажиллагааны олон улсын сургууль эхэллээ
“Хааны эрэлд-2025” энхийг дэмжих ажиллагааны олон улсын сургууль эхэллээ
253
253
2025/06/14
Элчин сайдын яам, дипломат төлөөлөгчийн газрын байр, түүний ойр орчимд дрон нисгэхийг хориглоно
Элчин сайдын яам, дипломат төлөөлөгчийн газрын байр, түүний ойр орчимд дрон нисгэхийг хориглоно
0
69
2025/07/03
Явган аялал зохион байгууллаа
Явган аялал зохион байгууллаа
0
56
2025/07/01
Хамгаалалт, зохицуулалт үргэлжилж байна
Хамгаалалт, зохицуулалт үргэлжилж байна
0
194
2025/06/29
Цагдаагийн байгууллагаас 600 алба хаагч хамгаалалт, зохицуулалтад ажиллаж байна
Цагдаагийн байгууллагаас 600 алба хаагч хамгаалалт, зохицуулалтад ажиллаж байна
0
242
2025/06/28
Миний мөр...
Миний мөр...
0
937
2025/06/28
“Хааны эрэлд-2025” олон улсын хамтарсан сургууль өндөрлөлөө
“Хааны эрэлд-2025” олон улсын хамтарсан сургууль өндөрлөлөө
0
318
2025/06/28
“Шийдвэрлэлт-1” нэгдсэн арга хэмжээний эхний үе шатыг дүгнэлээ
“Шийдвэрлэлт-1” нэгдсэн арга хэмжээний эхний үе шатыг дүгнэлээ
0
56
2025/06/28
Удирдах албан тушаалын сул орон тоог нөхөх 24 удаагийн тусгай шалгалт, сонгон шалгаруулалт зарлаж, алба хаагчдыг томилсон
Удирдах албан тушаалын сул орон тоог нөхөх 24 удаагийн тусгай шалгалт, сонгон шалгаруулалт зарлаж, алба хаагчдыг томилсон
0
117
2025/06/27
Цагдаа, дотоодын цэргийн анги, байгууллагын
Цагдаа, дотоодын цэргийн анги, байгууллагын "Ёс зүйн дэд хороо"
0
77
2025/06/27
Цагдаагийн байгууллагын захиалгаар гадаадын их дээд сургуульд суралцаж байгаа алба хаагчдын мэдээлэл
0
81
2025/06/26
Түгээмэл асуулт хариулт
Холбоо барих
Чат бичих
Facebook холбоос