ЦАГДААГИЙН ЕРӨНХИЙ ГАЗРЫН УДИРДЛАГУУД ГЕНЕРАЛУУДДАА ХҮНДЭТГЭЛ ҮЗҮҮЛЛЭЭ.

2016-04-28 01:00:00

1978

Монгол улсад цэргийн дээд цол генерал хэмээх эрхэм хүндэтгэлтэй цол олгож эхэлсний 60-н жилийн ойг анх удаа 2004 оны 04-28нд ёслол төгөлдөр тэмдэглэж 72 жилийн ойтойгоо золгож байна.

Энэ үйл ажиллагааг анх “Монгол генерал төв” төрийн бус байгууллага санаачлан зохион байгуулсан түүхтэй.1944 оны 4 дүгээр сарын 28-нд БНМАУ-ын Ардын сайд нарын Зөвлөлийн тогтоолоор цэргийн гарамгай 11 зүтгэлтэнд генерал хэмээх цэргийн дээд цол олгожээ.
Монгол улсын хэмжээнд зэвсэгт хүчин, цагдаа, онцгой байдал, тагнуул, хилийн цэрэг, шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх байгууллагуудаас 170 цэргийн дээд цолтон төрсөн юм.
Цагдаагийн байгууллагад харьяалагдах генерал цолтон 17 байгаагийн хамгийн анхны цолыг хошууч генерал С.Бүдрагчаа хүртэж байжээ. Түүхт өдрийг тохиолдуулан Цагдаагийн Ерөнхий газрын удирдлагууд түүхийн гэрч болсон Бригадын генерал Т.Хүрэлбаатар, Хошууч генерал О.Отгонжаргал, Хошууч генерал С.Дамдинсүрэн, Гавьяат хуульч, хошууч генерал Б.Пүрэв, Хошууч генерал Д.Сандаг-очир, Хошууч генерал Ч.Амарболд, Хошууч генерал М.Ганболд, Бригадын генерал А.Дулаанжаргал, Бригадын генерал Б.Билэгт нарт уригдаж оролцлоо. Энэ үеэр хошууч генерал А.Думбурай, Р.Гүнсэн, Б.Даваасамбуу зэрэг буурал генералуудаа дурсаж, цагдаагийн алба хаагч нартаа дурсамж дурдатгалаа ярьсан юм.

Анх генерал цолыг Франц Улсад XVI зуунаас хэрэглэж ирсэн бол Орос Улсад 1657 онд I Петр хаан армидаа хэрэглэж байсан аж.
Харин Монгол Улсад 1944 оноос Монгол Улсын цэргийн дээд цол хошууч генерал, дэслэгч генерал, хурандаа генерал гэсэн цолыг хэрэглэж ирсэн бол дэлхий нийтээр даяаршиж Монгол Улсын Зэвсэгт хүчин олон хэмжээний ажиллагаанд оролцох болсонтой уялдан 2006 онд хуульд өөрчлөлт оржээ.
Ийнхүү НАТО-гийн гишүүн орнуудын жишгээр бригадын генерал, хошууч генерал, дэслэгч генерал, генерал цолыг олгож эхэлжээ.

Армийн генерал цолыг 1970 оноос хэрэглэж Ю.Цэдэнбал, Б.Дорж нар уг цолыг хүртжээ. Харин хурандаа генерал цолыг 1960-аад оноос олгож эхэлсэн Б.Цог, Ж.Лхагвасүрэн, С.Батаа, Ж.Авхиа, Б.Дорж, С.Равдан, Ж.Ёндон, С.Лувсангомбо, Б.Дэжид нар хүртсэн. Дэслэгч генерал цолыг 1944 оноос олгож эхэлсэн ба анх Бүх цэргийн жанжны 1 дүгээр орлогч Ж.Лхагвасүрэн, МАА-ийн Улс төрийн газрын дарга Ю.Цэдэнбал нарын нийт 18 хүн хүртжээ.
Хошууч генерал цолыг 1944 оноос эхлэн олгосон ба нийт 113 хүн хүртсэн бол 2006 оноос Бригадын генерал цолыг олгож эхэлсэн бөгөөд анхны бригадын генерал цолыг Н.Энхбаялаг хүртсэнээс хойш өнөөдрийн байдлаар 33 хүн хүртээд байна.

ШИНЭ МЭДЭЭ