en

Н.ГАРАВСҮРЭН: Сайн цагдаа байх гол тулах цэг нь ёс зүйгээ сахиж биелүүлэх

2019-07-17 16:31:06
1149

Эх сурвалж: Өнөөдөр сонин

Монгол Улсын гавьяат хуульч, Цагдаагийн байгууллагын Ахмадын холбооны тэргүүн, Цагдаагийн бэлтгэл хурандаа Н.Гаравсүрэнтэй ярилцлаа.

Цагдаагийн алба хаагчид 2019 онд удирдлагуудтайгаа “Итгэлцэлийн гэрээ”-г хийж эхэлсэн. Та бол “Итгэлцэлийн гэрээ” –ний автор. Энэ талаар тодруулахгүй юу? 

ЦЕГ-аас “Итгэлцэлийн гэрээ” гэж гаргасан. Энэ нь цагдаагийн алба хаагчид ёс зүйгээ сахиж хамгаалах асуудлаар гэрээтэй ажиллана гэсэн санаа л даа. Удирдлагуудтайгаа гэрээ хийнэ. Гэрээний гол агуулга нь цагдаагийн ёс зүйг дагаж биелүүлэх тухай л асуудал. Өөрөөр хэлбэл цагдаагийн алба хаагч ёс зүйгээ зөрчвөл би ийм зэмлэл, хариуцлага хүлээх болно гэж үүрэг хүлээж, итгэлцүүр тогтоож буй санаа. “Итгэлцэлийн гэрээ”-нд нэг талаас алба хаагч, нөгөө талаас удирдлагын хүлээх үүрэг гэж бий. Тухайн удирдлага алба хаагчийг үүргээ сайн биелүүлсэн тохиолдолд шагнах, алба тушаал ахиулах, сургах, сургуульд явуулах, урамшуулах  гэх мэт үүрэг хүлээх жишээтэй . Цаашид энэ гэрээ улам сайжрах байх гэж найдаж байна.

Ёс зүй, ёс суртахуун гэдэг бол тухайн ард түмэн өөрсдөө хүсэж хийдэг зүйл. Хэний ч шахалт, шаардлагагүйгээр хийдэг зүйл. Цагдаагийн албаны ёс зүйн хувьд алба дагасан, хууль сахиулах ажилтай нөхцөлдсөн учраас заавал биелэгдэх шинжтэй. Өөрөөр хэлбэл цагдаагийн алба хаагч заавал ёс зүйгээ сахих шаардлагатай. Сайн цагдаа байх гол тулах цэг нь ёс зүйгээ сахиж биелүүлэх. Энэ утгаараа “Итгэлцэлийн гэрээ”  нь ёс зүйгээ биелүүлж ажиллах явдлыг эрчимжүүлэх үүрэгтэй юм.

Цагдаагийн алба хаагчид ачаалал өндөр учраас шантрах шинж ажиглагддаг уу?

Сахилга, ёс зүйн асуудал нь ачаалалтай огтхон ч холбоо байхгүй. Зохицож ажиллах л үүрэгтэй. Цагдаагийн алба хаагч өдөр бүр тохиолдож байдаг сөрөг зүйлд биеэ зөв авч явах ёстой. Бусадтай харьцах чадвар эзэмшсэн байвал сайн. Болж байгаа үйл явдлыг дагаад уурлах, бухимдах, түүнээсээ болоод бусдын эрх чөлөөнд халдах, хэрэлдэх зэргийг тэвчих учиртай.  Тэр битгий хэл гэмт хэргийг харгис хэрцгийгээр үйлдсэн үйлдэл, хохирогчийн зовлон шаналалыг хараад бухимдах явдал байдаг ч түүнийгээ гаднаа илэрхийлэх хэрэггүй л байдаг.

Цагдаагийн  албыг хүсч хийдэг ажил. Гуйлгаж, ялархаж хийдэг алба биш.

Нөгөөтэйгүүр цагдаагийн ажил үйлчилгээг Мэргэжлийн өндөр түвшинд явуулах учиртай. Стандартын дагуу тогтсон үг хэллэг, харилцаандаа хэрэглэж байхад гэмгүй.  Цагдаа хүн  шудрагаар ажиллаж, амьдрахаас өөр гарц байхгүй . Сөрөг нөлөөнөөс өөрийгөө болон албаа хамгаалж, авилга, танил талын гуйлт зэрэг ашиг сонирхолын зөрчлөөс хол байж хуулиа барьж ажиллах үүрэгтэн бол цагдаа.  Бусдын  нөлөөнд орохгүй байх нь ёс зүй, төлөвшил, албаны нэр төртэй холбоотой асуудал. Цагдаагийн нэр төрийг, жирийн цагдаагаас авахуулаад удирдлагаа хүртэл хамгаалж явах үүрэгтэй. Энэ жаягийг өмнө нь ч өргөж л байсан, одоо ч л өргөж л байгаа. Нэг алба хаагч янз бүрийн сөрөг зүйлд нэр холбогдлоо гэхэд албаны, нийт алба хаагчдын нэр хамт явж байдаг. Цагдаагийн дүрэмт хувцас гэдэг бол хэн дуртай нь, хэн чадваргүй, ёс зүйгүй нь өмсдөг эд биш л дээ.

Цагдаагийн алба хаагч ёс зүйгээ сахиж биелүүлснээр цалингаа бүтэн авна, нэмүүлнэ, сургуульд явж болно, албан тушаал дэвшиж болно зэрэг олон талын баталгаа бий болдог. Эрүүл, саруул нийгэмд хуулиар зохицуулж байсан зүйлийг ёс суртахуунаар биелүүлдэг болчихвол жинхэнэ эрүүл байгаагийн шинж. Харамсалтай нь өнөөдөр Монголын нийгэмд ёс суртахуунаар зохицуулж байсан зүйлийг арга буюу хуулиар зохицуулж байна. Үүний жишээ нь гэр бүлийн хүчирхийллийг ёс суртахуунаар зохицуулдаг байсан. Одоо хуулиар зохицуулдаг болсон.

Иргэд, олон нийт цагдаагийн алба хаагчийг ямар нэг сөрөг үйлд орооцолдоход их эмзэглэж хүлээж авдаг юм шиг харагддаг. Энэ тал дээр таны бодол?

Ард түмний зөв л дөө. Цагдаа бол дутагдал гаргаж болохгүй, хууль сахиулагч, үлгэр жишээ хүн гэсэн ойлголт нийгэмд байна л даа. Тэгэж ойлгох ч ёстой.  Харин цагдаа хаанаас бий болдог вэ гэхээр иргэдээс л бий болдог. Дүрэмт хувцастай, үүрэг хүлээсэн иргэн гэсэн үг. Заримдаа хүндрүүлж авч үзэх тохиолдол байна л даа. Тиймээс л цагдаагийн ёс зүй, төлөвшил, хүмүүжил, соён гэгээрэх ажлыг өндөрт авч үзэхгүй бол болохгүй. Иргэд соёолтой, ёс зүйгээ сахидаг цагдаагаар үйлчлүүлэхийг хүсч байна. Цаг нь ч болсон.

Цагдаа тэтгэвэрт гараад хөрвөдөггүй мэргэжил үү?

Хөрөвдөг мэрэгжил, аль ч салбарт  ажиллах боломжтой. Цагдаагийн байгууллагын хэмжээнд нийт 5000-аад ахмад байна. Үүний 60-аад хувь нь насанд хүрээгүй ахмад байна. Өөрөөр хэлбэл 55, 60 нас хүрээгүй ахмадууд байна. Зарим тохиолдолд идэр залуу тэтгэвэрт гарч байгаа хүмүүс ч байна. Сүүлийн жилүүдэд ЦЕГ-аас хямд төсөр нэлээн хэдэн байрыг ашиглалтанд оруулсан. Ахмадууд ч нэлээдгүй хамрагдсан. Гэвч ахмадуудын төлбөрийн чадвар тааруу учраас тэр болгон хамрагдаж чадахгүй байна.

Цагдаагийн алба хаагчийн эрх ашгийг хуулиар бүрэн хамгаалж чадаж байгаа юу?

Цагдаагийн алба хаагчийн эрх ашгийг хуулиар хамгаалдаг. Мөн цагдаагийн дарга нар алба хаагчийнхаа хууль ёсны эрх ашгийг хамгаалагч байх үүрэгтэй. Цагдаагийн байгууллагын удирдлагууд алба хаагчидтайгаа их сайн ажиллах ёстой. Хийж буй ажлыг нь дүгнэх, хянах, халамжлах гээд. Удирдлагын түвшинд өөрсдөө үлгэр жишээ байж, алба хаагчиддаа итгэл үнэмшил өгөх, цагдаагийн албанд дэвшил авчирдаг байвал зүгээр. Удирдлага нь тогтвортой баймаар байна. Сүүлийн жилүүдэд их сольж байна. Ингээд байвал тогтвортой менежмент хэрэгжиж амжихгүй. Цагдаагийн эрх ашгийг хууль, удирдлага хоёр л  хамгаална. Өөр хэн хамгаалах юм. Алба хаагчийг жоохон л алдаа гаргахад энэ хэвлэл мэдээллээр босохын эцэсгүй болтол баалж байна. Энэ бүхнээс цагдаагийн дарга нар л дүгнэлт хийж, алба хаагчтай холбоотой хэрэг учралыг  нарийн шалгаад сайнтай, муутай нь цацах хэрэгтэй. Буруудах зүйл байхгүй. Гол нь шалгаж гарцаагүй тогтоох ёстой.

Цагдаагийн баярыг яаж тэмдэглэдэг байсан бэ?

1965 оноос л би мэднэ. Цэнгэлдэх хүрээлэнд наадам шиг хийдэг байсан. Төр засгийн удирдлагууд очдог иргэдийн зүгээс их хүндэтгэлтэй ханддаг байсан одоо бол жаахан хүч нь суларсан бололтой байдаг .

ШИНЭ МЭДЭЭ
Цагдаагийн ерөнхий газрын Дэд бөгөөд Стратеги, бодлого, инновац хөгжлийн албаны дарга, цагдаагийн хурандаа О.Ганбат “Бригадын генерал” цол хүртлээ
Цагдаагийн ерөнхий газрын Дэд бөгөөд Стратеги, бодлого, инновац хөгжлийн албаны дарга, цагдаагийн хурандаа О.Ганбат “Бригадын генерал” цол хүртлээ
0
352
2025/07/10
Өндөржүүлсэн бэлэн байдлын зэрэгт шилжин ажиллаж байна
Өндөржүүлсэн бэлэн байдлын зэрэгт шилжин ажиллаж байна
0
369
2025/07/10
ЦДЦБ-ын 2025-07 сарын шинэчлэгдсэн төсөв
253
253
2025/07/09
Цагдаагийн байгууллагаас өнгөрсөн 7 хоногт шалгаж шийдвэрлэсэн гэмт хэрэг, зөрчлийн тоон мэдээлэл болон шийдвэрлэсэн онцлог хэргийн талаарх мэдээлэл
Цагдаагийн байгууллагаас өнгөрсөн 7 хоногт шалгаж шийдвэрлэсэн гэмт хэрэг, зөрчлийн тоон мэдээлэл болон шийдвэрлэсэн онцлог хэргийн талаарх мэдээлэл
253
253
2025/07/08
ЦАГДААГИЙН БАЙГУУЛЛАГЫН ХЭМЖЭЭНД 2025 ОНЫ ЭХНИЙ 06 САРД БҮРТГЭГДСЭН ГЭМТ ХЭРЭГ, ЗӨРЧЛИЙН МЭДЭЭ
ЦАГДААГИЙН БАЙГУУЛЛАГЫН ХЭМЖЭЭНД 2025 ОНЫ ЭХНИЙ 06 САРД БҮРТГЭГДСЭН ГЭМТ ХЭРЭГ, ЗӨРЧЛИЙН МЭДЭЭ
253
253
2025/07/07
Элчин сайдын яам, дипломат төлөөлөгчийн газрын байр, түүний ойр орчимд дрон нисгэхийг хориглоно
Элчин сайдын яам, дипломат төлөөлөгчийн газрын байр, түүний ойр орчимд дрон нисгэхийг хориглоно
253
253
2025/07/03
Явган аялал зохион байгууллаа
Явган аялал зохион байгууллаа
253
253
2025/07/01
Хамгаалалт, зохицуулалт үргэлжилж байна
Хамгаалалт, зохицуулалт үргэлжилж байна
253
253
2025/06/29
Цагдаагийн байгууллагаас 600 алба хаагч хамгаалалт, зохицуулалтад ажиллаж байна
Цагдаагийн байгууллагаас 600 алба хаагч хамгаалалт, зохицуулалтад ажиллаж байна
253
253
2025/06/28
Миний мөр...
Миний мөр...
253
253
2025/06/28
“Хааны эрэлд-2025” олон улсын хамтарсан сургууль өндөрлөлөө
“Хааны эрэлд-2025” олон улсын хамтарсан сургууль өндөрлөлөө
253
253
2025/06/28
“Шийдвэрлэлт-1” нэгдсэн арга хэмжээний эхний үе шатыг дүгнэлээ
“Шийдвэрлэлт-1” нэгдсэн арга хэмжээний эхний үе шатыг дүгнэлээ
253
253
2025/06/28
Удирдах албан тушаалын сул орон тоог нөхөх 24 удаагийн тусгай шалгалт, сонгон шалгаруулалт зарлаж, алба хаагчдыг томилсон
Удирдах албан тушаалын сул орон тоог нөхөх 24 удаагийн тусгай шалгалт, сонгон шалгаруулалт зарлаж, алба хаагчдыг томилсон
253
253
2025/06/27
Цагдаа, дотоодын цэргийн анги, байгууллагын
Цагдаа, дотоодын цэргийн анги, байгууллагын "Ёс зүйн дэд хороо"
253
253
2025/06/27
Цагдаагийн байгууллагын захиалгаар гадаадын их дээд сургуульд суралцаж байгаа алба хаагчдын мэдээлэл
253
253
2025/06/26
Газрын гэрчилгээ
253
253
2025/06/26
Цагдаагийн ерөнхий газрын Дотоод хяналт-Аюулгүй байдлын газраас 2025 оны эхний хагас жилийн байдлаар хийсэн хяналт шалгалтын товч мэдээлэл
Цагдаагийн ерөнхий газрын Дотоод хяналт-Аюулгүй байдлын газраас 2025 оны эхний хагас жилийн байдлаар хийсэн хяналт шалгалтын товч мэдээлэл
253
253
2025/06/25
“Эль” эмнэлгийн зочид төлөөлөгчдийг хүлээн авч уулзлаа
“Эль” эмнэлгийн зочид төлөөлөгчдийг хүлээн авч уулзлаа
253
253
2025/06/24
“Процессын дахин инженерчлэл”-ийн баг Өмнөговь аймагт ажиллаж байна
“Процессын дахин инженерчлэл”-ийн баг Өмнөговь аймагт ажиллаж байна
253
253
2025/06/24
Бүгд Найрамдах Солонгос Улсын Үндэсний цагдаагийн газрын Олон улсын хамтын ажиллагааны товчооны дарга, бригадын генерал Лий Жүн Хён тэргүүтэй зочид төлөөлөгчид албан айлчлал хийж байна
Бүгд Найрамдах Солонгос Улсын Үндэсний цагдаагийн газрын Олон улсын хамтын ажиллагааны товчооны дарга, бригадын генерал Лий Жүн Хён тэргүүтэй зочид төлөөлөгчид албан айлчлал хийж байна
253
253
2025/06/24
Залуу манлайлагч мөрдөгч, удирдах албан тушаалтан бэлтгэх төсөл үргэлжилж байна
Залуу манлайлагч мөрдөгч, удирдах албан тушаалтан бэлтгэх төсөл үргэлжилж байна
253
253
2025/06/23
Алба хаагчдад томилолтын хуудас гардуулан ажил мэргэжлийн чиг баримжаа олгох сургалтад хамруулж байна
Алба хаагчдад томилолтын хуудас гардуулан ажил мэргэжлийн чиг баримжаа олгох сургалтад хамруулж байна
253
253
2025/06/23
“Хууль бусаар ашигт малтмал хайх, ашиглах, олборлох” гэмт хэрэг үйлдсэн байж болзошгүй хэрэгт мөрдөн шалгах ажиллагаа явуулж байна
“Хууль бусаар ашигт малтмал хайх, ашиглах, олборлох” гэмт хэрэг үйлдсэн байж болзошгүй хэрэгт мөрдөн шалгах ажиллагаа явуулж байна
253
253
2025/06/27
Төгсөгчид цол, энгэрийн тэмдэг, дипломоо гардан авлаа
Төгсөгчид цол, энгэрийн тэмдэг, дипломоо гардан авлаа
253
253
2025/06/21
Цагдаа, дотоодын цэргийн анги, байгууллагаас зарлаж буй нээлттэй тендерийн ерөнхий болон тусгай шаардлагын талаар
253
253
2025/06/20
Цагдаа, дотоодын цэргийн байгууллагын хэмжээнд 2025 оны хагас жилд дотоод аудитын чиглэлээр хийж хэрэгжүүлсэн ажлын тайлан
Цагдаа, дотоодын цэргийн байгууллагын хэмжээнд 2025 оны хагас жилд дотоод аудитын чиглэлээр хийж хэрэгжүүлсэн ажлын тайлан
253
253
2025/06/20
Глен Краннэжийн айлчлал өндөрлөлөө
Глен Краннэжийн айлчлал өндөрлөлөө
253
253
2025/06/20
ЗАСГИЙН ГАЗРЫН ХУДАЛДАН АВАХ АЖИЛЛАГААНЫ СУУРЬ МЭДЛЭГ ОЛГОХ СУРГАЛТАД АЛБА ХААГЧДЫГ ХАМРУУЛАВ
253
253
2025/06/20
Дундговь аймгийн цагдаагийн газрын бүтэц
Дундговь аймгийн цагдаагийн газрын бүтэц
253
253
2025/06/27
Барилга байгууламж ашиглалтад оруулах комиссын дүгнэлт
253
253
2025/06/19
Цагдаагийн ерөнхий газрын Дэд бөгөөд Стратеги, бодлого, инновац хөгжлийн албаны дарга, цагдаагийн хурандаа О.Ганбат “Бригадын генерал” цол хүртлээ
Цагдаагийн ерөнхий газрын Дэд бөгөөд Стратеги, бодлого, инновац хөгжлийн албаны дарга, цагдаагийн хурандаа О.Ганбат “Бригадын генерал” цол хүртлээ
0
352
2025/07/10
Өндөржүүлсэн бэлэн байдлын зэрэгт шилжин ажиллаж байна
Өндөржүүлсэн бэлэн байдлын зэрэгт шилжин ажиллаж байна
0
369
2025/07/10
ЦДЦБ-ын 2025-07 сарын шинэчлэгдсэн төсөв
0
107
2025/07/09
Цагдаагийн байгууллагаас өнгөрсөн 7 хоногт шалгаж шийдвэрлэсэн гэмт хэрэг, зөрчлийн тоон мэдээлэл болон шийдвэрлэсэн онцлог хэргийн талаарх мэдээлэл
Цагдаагийн байгууллагаас өнгөрсөн 7 хоногт шалгаж шийдвэрлэсэн гэмт хэрэг, зөрчлийн тоон мэдээлэл болон шийдвэрлэсэн онцлог хэргийн талаарх мэдээлэл
0
54
2025/07/08
ЦАГДААГИЙН БАЙГУУЛЛАГЫН ХЭМЖЭЭНД 2025 ОНЫ ЭХНИЙ 06 САРД БҮРТГЭГДСЭН ГЭМТ ХЭРЭГ, ЗӨРЧЛИЙН МЭДЭЭ
ЦАГДААГИЙН БАЙГУУЛЛАГЫН ХЭМЖЭЭНД 2025 ОНЫ ЭХНИЙ 06 САРД БҮРТГЭГДСЭН ГЭМТ ХЭРЭГ, ЗӨРЧЛИЙН МЭДЭЭ
0
100
2025/07/07
Элчин сайдын яам, дипломат төлөөлөгчийн газрын байр, түүний ойр орчимд дрон нисгэхийг хориглоно
Элчин сайдын яам, дипломат төлөөлөгчийн газрын байр, түүний ойр орчимд дрон нисгэхийг хориглоно
0
121
2025/07/03
Явган аялал зохион байгууллаа
Явган аялал зохион байгууллаа
0
87
2025/07/01
Хамгаалалт, зохицуулалт үргэлжилж байна
Хамгаалалт, зохицуулалт үргэлжилж байна
0
257
2025/06/29
Цагдаагийн байгууллагаас 600 алба хаагч хамгаалалт, зохицуулалтад ажиллаж байна
Цагдаагийн байгууллагаас 600 алба хаагч хамгаалалт, зохицуулалтад ажиллаж байна
0
283
2025/06/28
Миний мөр...
Миний мөр...
0
1034
2025/06/28
Түгээмэл асуулт хариулт
Холбоо барих
Чат бичих
Facebook холбоос